Thị trường gạo hạ nhiệt: Cơ hội để hoạch định chiến lược phát triển bền vững

Đây sẽ là một trong các nhóm chủ đề được tập trung tại sự kiện thường niên về “Triển vọng ngành hàng nông nghiệp Việt Nam 2011” do Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn (IPSARD) tổ chức ngày 17/6, tại Hà Nội.

Cùng trao đổi sẽ có tham luận của các chuyên gia Viện Nghiên cứu Lúa gạo Quốc tế (IRRI) về chính sách xuất khẩu gạo thế giới, mô hình sản xuất lúa gạo thích nghi với biến đổi khí hậu, và phần giới thiệu của Ngân hàng Thế giới về Chiến lược an ninh lương thực và phát triển chuỗi giá trị gạo cho Việt Nam.

Giá gạo trong những tháng cuối năm 2011 sẽ tiếp tục chịu áp lực giảm giá do sản lượng thu hoạch vụ lúa thứ hai trong năm dự kiến tăng. Thêm vào đó, theo những dự báo mới nhất về biến đổi khí hậu, nhiều khả năng tác động của La Nina sẽ yếu dần trong những tháng cuối năm. FAO dự báo sản lượng lúa toàn cầu năm 2011 có thể đạt 719,8 triệu tấn (tương đương 479,9 triệu tấn quy gạo), tăng 3% so với năm 2010. Trong đó, FAO dự báo tổng sản lượng lúa Việt Nam 2011 tăng 2% đạt 40,7 triệu tấn (27,15 triệu tấn quy gạo) so với 39,9 triệu tấn (26,33 triệu tấn quy gạo) năm 2010. Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) trong tháng 5/2011 cũng điều chỉnh tăng dự báo sản lương gạo Việt Nam niên vụ 2011-2012 lên mức 25,43 triệu tấn, tăng 0,18 triệu tấn so với sản lượng dự báo 25,25 triệu tấn của niên vụ 2010-2011.

Thương mại lúa gạo toàn cầu trong năm 2011 ước đạt 31,8 triệu tấn, chỉ tăng 1% so với năm 2010, mặc dù nhu cầu nhập khẩu từ các nước Châu Phi, Bắc Mỹ và Châu Âu tăng nhẹ, nhưng sẽ bị bù trừ bởi nhu cầu giảm sút, khoảng 0,1 triệu tấn, từ các khu vực Châu Á, Châu Mỹ Latinh, Caribe và Châu Úc. Trong năm 2011, lượng xuất khẩu của Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ, Uruguay, và Úc dự kiến sẽ tăng, trong khi đó xuất khẩu gạo của Ai Cập, Pakistan và Mỹ sẽ giảm.

Trái ngược với xu thế tăng của chỉ số giá lương thực trong nửa đầu năm 2011, giá gạo giảm kể từ tháng 1/2011. Chỉ số giá gạo tổng hợp của Tổ chức Nông lương Thế giới (FAO) đã trượt từ 253 điểm tháng 1/2011 xuống còn 245 điểm tháng 4/2011. Giá gạo xuất khẩu 5% và 15% tấm (f.o.b) của Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này, giảm lần lượt từ 495 USD/tấn và 455 USD/tấn trong tháng 1/2011 xuống còn 454 USD/tấn và 423 USD/tấn trong tháng 4/2011.

Tại mặt bằng giá có giảm nhưng không quá thấp, với những điều kiện sản xuất, thị trường cũng có thể gọi là tương đối ổn định và không quá nhiều rủi ro và biến động. Năm 2011-2012 được đánh giá là thời điểm thích hợp để Việt Nam có điều kiện nhìn nhận và thực thi những điều chỉnh chiến lược phát triển cho ngành hàng gạo để có thể chủ động đối phó với những rủi ro tiềm tàng của sự suy giảm tăng trưởng kinh tế, lạm phát, thiên tai và dịch bệnh, hướng tới chính sách lương thực bền vững và giá trị gia tăng cao.

(Theo Mai Anh // Diễn đàn doanh nghiệp)